โฉนดที่ดินกับการถูกเวนคืนเป็นเรื่องที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับสิทธิของเจ้าของที่ดิน เนื่องจากการเวนคืนคือการที่รัฐใช้อำนาจตามกฎหมายเพื่อดึงที่ดินของประชาชนไปใช้ประโยชน์สาธารณะ เช่น การสร้างถนน ทางรถไฟ สนามบิน หรือโครงการพัฒนาขนาดใหญ่ แม้เจ้าของที่ดินจะเสียสิทธิในการครอบครอง แต่กฎหมายก็กำหนดให้ได้รับค่าชดเชยที่เป็นธรรม
ขั้นตอนการเวนคืนเริ่มจากการประกาศพระราชกฤษฎีกาเวนคืนที่ดิน ซึ่งระบุพื้นที่และวัตถุประสงค์การเวนคืนอย่างชัดเจน จากนั้นเจ้าหน้าที่จะเข้าไปสำรวจพื้นที่และประเมินมูลค่าทรัพย์สิน ทั้งนี้ การประเมินค่าชดเชยจะอ้างอิงจากราคาตลาด ความเหมาะสม และผลกระทบที่เกิดขึ้นจริง
สิทธิของเจ้าของที่ดินที่ถูกเวนคืน ได้แก่ การได้รับแจ้งล่วงหน้า การมีสิทธิอุทธรณ์ผลการประเมินค่าชดเชย และการได้รับเงินชดเชยก่อนการส่งมอบพื้นที่ หากเจ้าของที่ดินเห็นว่าค่าชดเชยไม่เป็นธรรมหรือไม่สอดคล้องกับราคาตลาด สามารถยื่นฟ้องต่อศาลเพื่อขอให้พิจารณาใหม่ได้
แม้ว่าการเวนคืนจะเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ แต่เจ้าของที่ดินสามารถเตรียมความพร้อมได้ โดยการติดตามข่าวสารการประกาศเวนคืน ตรวจสอบโฉนดให้ถูกต้อง และหากจำเป็นควรปรึกษาทนายความเพื่อปกป้องสิทธิของตน
สรุปแล้ว การเวนคืนเป็นการใช้ที่ดินเพื่อสาธารณประโยชน์ แต่เจ้าของที่ดินต้องได้รับค่าชดเชยที่เป็นธรรม การเข้าใจสิทธิและขั้นตอนตามกฎหมายจะช่วยให้เจ้าของสามารถรักษาผลประโยชน์ของตนได้มากที่สุด
